स्पर्धात्मक बुद्धिबळ खेळ अगदी निम्न पातळीवरचा असला तरी खेळाडूंनी बुद्धिबळाचे नोटेशन वापरून त्यांचे चाल लिहून ठेवणे आवश्यक आहे. तथापि, आपण स्वतःला विचारू शकता की आपल्याला या नोटेशनची गरज का आहे?
आजकाल कोणतीही गोष्ट शिकणे अवघड राहिले नाही मग आपण बुद्धीबाळापासून कस दूर राहू शकतो. आता या एकाच विदियोतून बुद्धिबळ खेळायला शिका त्याचे नियम आणि चाली याची माहिती एकाच विडीयोत आपल्याला मिळतील.
बुद्धिबळ कसा खेळतात ?
बुद्धिबळाचे नियम
आणि चाली मराठीतून
राज्याच्या चाली
राणीच्या चाली
घोड्याच्या चाली
उंटाच्या चाली
हत्तीच्या चाली
प्याद्याच्या चाली
Chess Rules in
Marathi | बुद्धिबळाचे नियम
Check | Checkmate | Stalemate | En Passant | Draw | Draw by
agreement | Threefold repetition | When neither player has sufficient
material to checkmate the opponent | Fifty-move Rule
राजा (King) बुद्धिबळ हा रोमांचक तसाच तो शिकायला हि सोपा आहे. ८x८ च्या पटावर ६४ चौरसांमध्ये आणि ३२ सोंगट्यां सोबत हा खेळ खेळला जातो व खेळ जिंकण्यासाठी राजा (King) ला 'शह आणि मात' (Check and Mate) द्यावं लागतं. म्हणून राजा (King) हा सर्वात महत्वाचा आहे पण कमी शक्तीशाली सुद्धा आहे. राजा (King) हा उभ्या, आडव्या आणि तिरप्या दिशेने एकच चौरस जाऊ शकतो. त्याच्या मार्गात येणाऱ्या विरोधी खेळाडूच्या सोंगट्यांना तो मारू शकतो. दोन्ही राजे एकमेकांच्या जवळ येत नाहीत त्यांच्यात किमान एक चौरासाचा अंतर ठेवावे लागते अगदी तिरप्या दिशेने सुद्धा एक चौरस अंतर असते. चित्र ६ मध्ये दिलेल्या राजाच्या भोवतालचे हिरवे वर्तुळ हे त्याची पुढच्या चाली दर्शवतात आणि निळी वर्तुळे ही दोघांतील ठेवण्यात येणारे किमान अंतर दर्शवतात.
☆ नक्कीच प्रत्येकाला जिंकणे आवडते. परंतु पराभव स्वीकारायचे कसे हे
शिकणे केवळ महत्वाचे आहे. म्हंटल्याप्रमाणे – कधीकधी आपण धडा देतो आणि
कधीकधी आपल्याला धडा मिळतो. सर्वात महत्वाचे म्हणजे, त्या तोट्यांपासून
शिकण्याचा प्रयत्न करा. आणि एक चांगला खेळाडू म्हणून परत या.
आयुष्याप्रमाणेच, अपयशाला सामोरे जाताना आपण परत उठण्याची गरज असते आणि
मजबूत आणि सुज्ञतेने परत यावे लागते. हा खेळ आपल्याला जिंकण्या सोबतच पराभव
कसा स्वीकारावा हे शिकवते.
बुद्धिबळाचा
पट मांडण्याची पद्धत आता आपण पाहणार आहोत. पट मांडताना तो कसाही ठेऊ नये.
नेहमी पट मांडताना खात्री करावी कि दोन्ही खेळाडूंच्या उजव्या कोपऱ्यातला
चौरस हा पांढऱ्या रंगाचा असावा. अधिक समजून घेण्यासाठी चित्र ३ पहा.
पटाच्या स्तंभांना 'a' पासून 'h' आणि पंक्तीना '1' ते '8' अशी नावे आहेत
हि नावे मिळून प्रत्येक चौरसाला एक अद्वितीय नाव देतात.